گفت و گوهای راهبردی بررسی سند چشم انداز و اسناد استراتژیک توسعه بخش های ۳۰ گانه استان گلستان
از امید به اجرای چشم‌انداز توسعه تا یقین به شکست/ اسناد توسعه گلستان روی صندلی داغِ نقد
با حضور جمعی از فرهیختگان، نخبگان، دانشگاهیان و مدیران ارشد استانی و نگارندگان سند
پس از یک دوره تلاش چندین ساله و نگارش سند چشم انداز استان گلستان؛ خبرگزاری دانشجویان ایران با حضور اندیشمندان استان این سند و اسناد استراتژیک توسعه تهیه شده را به بوته نقد و بررسی گذاشت. استان گلستان به عنوان یکی از استان‌هایی که در اواخر دهه ۸۰ با انتزاع از استان مازندران تاسیس شده است در طی بیش از دو دهه گذشته متاسفانه نتوانسته جایگاه واقعی خود را متناسب با ظرفیت ها و فرصت‌های بی‌شمار فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، ورزشی، اجتماعی و تاریخی در سطح کشور و منطقه پیدا کرده و به توسعه و پیشرفت متوازن برسد. از این رو جمعی از کارشناسان و دلسوزان استان گلستان در اقدامی شاخص با همراهی و کمک اساتید حوزه مدیریت کشور اقدام به تهیه و طراحی سند چشم انداز و برنامه استراتژیک ۳۰ گانه بخش‌های مختلف استان کردند که در سال گذشته به فرجام رسیده و در اواخر سال ۱۴۰۲ از سوی استاندار گلستان برای اجرای آزمایشی و بسترسازی برای اجرای غایی به دستگاه‌ها و نهادهای استان ابلاغ شد.
خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) و جهاددانشگاهی به عنوان مجموعه های انقلابی و علمی در راستای رسالت‌های خود تصمیم گرفتند تا با همکاری و همراهی استانداری و نگارندگان سند نشست های راهبردی نقد و بررسی این اسناد و برنامه‌ها را در حضور اساتید مبرز دانشگاه و نخبگان استان برگزار کنند و به همین منظور سلسله نشست‌های راهبردی «نقشه راه» به ابتکار ایسنا گلستان راه اندازی و امروز با حضور اندیشمندان استان گلستان نخستین نشست خود را با موضوع فرصت‌ها و چالش‌های سند چشم‌انداز و برنامه‌های استراتژیک پشت سر گذاشت.
گفتمان‌سازی و تلنگر را وظیفه خود می‌دانیم
رئیس جهاد دانشگاهی استان گلستان در سخنانی در ابتدای این نشست هدف از برگزاری این سلسله نشست‌ها توسط جهاد دانشگاهی را تبیین ضرورت تدوین سند توسعه استان برشمرد و افزود: یکی از وظایف جهاد دانشگاهی به عنوان یک نهاد انقلابی، علمی و فرهنگی بحث گفتمان‌سازی و تبیین است.
ابراهیم شهبازی با بیان اینکه مسئله رفاه، معیشت و اقتصاد مردم در توسعه هر کشوری در نظر گرفته می‌شود، گفت: با توجه به اینکه استان گلستان در عرصه‌های مختلف رتبه‌های یک تا سوم را دارد اما به واسطه ارزش افزوده پایین محصولات آن نسبت به استان‌های دیگر درآمد سرانه پایینی دارد به همین دلیل ما وظیفه خود می‌دانیم دست کم در جامعه نخبگانی و جامعه مدیران اجرایی در حوزه گفتمان‌سازی و بحث رسانه تلنگر بزنیم.
وی با اشاره به اینکه اگر سندی نوشته می شود باید بتوان آن را به چالش کشید و در بوته نقد قرار داد، افزود: خبرگزاری ایسنا به عنوان رسانه‌ای برای همدلی و توسعه و رسانه‌ای که متعلق به دانشجویان و همه اقشار به ویژه افراد دارای اندیشه نقادی در جامعه است باید بتواند موضوعات را مورد نقد قرار داده و به چالش و بحث بکشد.
شهبازی تدوین سند چشم‌انداز استان را یک کار شاخص در استان گلستان دانست و تصریح کرد: تدوین سند چشم‌انداز از سالهای پیش آغاز شده و امروز به این مرحله از پختگی رسیده که در بوته نقد دانشگاهیان، اقتصاددانان دستگاه‌های اجرایی و صاحبنظران مدیریت و توسعه قرار بگیرد.
در سندنویسی فضای واقع را فراموش کرده ایم/ جهان در لحظه در حال تغییر است
رئیس موسسه آموزش عالی حکیم جرجانی در نشست بررسی اسناد توسعه استان ضمن تشکر از جهاددانشگاهی برای فراهم آوردن بستر گفتگو درباره نظام مسائل استان از لزوم تطبیق این اسناد با شرایط فعلی جامعه و واقع نگری در میزان تحقق این اسناد سخن گفت و اظهار کرد: نگارش اسناد توسعه نیازمند شناخت دقیق از زیرساخت های استان و ظرفیت های اقلیمی و انسانی موجود است.
مهدی سقایی با اشاره به سند چشم‌انداز ۲۰ ساله بزرگترین نقد به سندنویسی را عدم توجه به گپ خالی بین فضای واقعی و سند مطرح کرد و گفت: سند یک حقیقت خود ساخته مبتنی بر دانش فردی است ولی واقعیت فضایی متفاوت است؛ همانگونه که در سال ۹۶ سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی طرح اشتغال روستاییان را نوشت اما در عمل شاهد اتفاق مثبتی نبودیم زیرا به فضای واقع به وجود آمده و عینیت موجود در ماجرا توجهی نشده بود.
وی جهان امروز را جهانی پویا و در لحظه توصیف کرد و افزود: تحول در عین است و در اقتصاد آزاد، دولت‌ها برنامه‌نویسی ندارند چرا که با توجه به سرعت تحولات کشور و جهان نمی‌توان برنامه‌ای ثابت برای سالهای آینده تدوین کرد و به همین علت بیش از سندنویسی نیازمند آینده پژوهشی هستیم.
رئیس موسسه آموزش عالی حکیم جرجانی با اشاره به موج ایجاد شده در سال ۹۱ برای ثبت برج قابوس گنبدکاووس به عنوان میراث جهانی و عدم تحقق وعده های مسئولان جهت تبدیل گلستان به قطب گردشگری گفت: در شرایط طبیعی جامعه، سالی ۵۰ هزار گردشگر خارجی باید از این جاذبه ثبت شده دیدن کنند اما به دلیل عدم بسترهای مناسب این اتفاق نیفتاد که اگر هنگام برنامه ریزی واقعیات را در نظر بگیریم بسیار موفق تر عمل خواهیم کرد.
اختیارات استان محدود و نظام نامتمرکز در آن ناموفق است/ قول می دهم سند چشم انداز محقق نمی‌شود
سقایی از عدم بازدهی مثبت پروژه شهرکهای صنعتی در دولت نهم و دهم در بحث اشتغالزایی سخن گفت و توضیح داد: استان گلستان جوابگوی صنایع بزرگ نبوده و همانطور که شاهد بودیم ظرفیت اشتغال شهرک صنعتی بندرگز ۱۲هزار نفر پیش بینی شد اما در عمل ۱۲نفر هم مشغول به کار نشدند.
وی برنامه‌های شهرستانی را تابعی از کل کشور و برنامه‌های ملی دانسته و تصریح کرد: ما در استان اختیارات محدودی داریم و نمی‌توان به سمت برنامه‌ریزی نظام نامتمرکز قدم برداشت و در این نظام سلسله مراتبی بخواهیم برنامه‌ریزی استانی مبتنی بر تجارت خارجی انجام داد.
رئیس موسسه حکیم جرجانی عدم موفقیت استان در برقراری پرواز گرگان به استانبول را نمونه دیگری از برنامه های شکست خورده مطرح کرد و ادامه داد: نمی‌شود در شرایطی که امکانات هوایی و راه هوایی ما بن‌بست است تجارت بین‌المللی برپا کرد که این مولفه‌ها هم مانند بسیاری از شاخص‌های سند تهیه شده دست نیافتنی است و من قول می دهم این چشم انداز محقق نخواهد شد.
سقایی شرایط استان را در درآمد سرانه بحرانی تلقی کرد و ادامه داد: استان ما استانی محروم است، ما از رتبه سوم در طلاق و مهاجرت اتباع، رتبه چهارم در فرونشست زمین و رتبه پنجم در حذف جنگل‌ها برخورداریم و بی توجه به بحران آبی، تاکید بسیار بر صنعت شیلات داشته‌ایم،اگر بنا باشد استان توسعه پیدا کند باید باتوجه به فضا برنامه ای تدوین شود و در کنار آن از دولت خواسته شود تا ناظر بر فعالیت اقتصادی سازمان‌ها باشد اما دخالتی در این حوزه نداشته باشد.
بی توجهی به علوم انسانی در سند چشم انداز استان گلستان
سرپرست دانشگاه فرهنگیان استان گلستان نیز در این نشست با بیان اینکه برای برنامه ریزی در هر سازمان، بخش، استان و یا کشور با سه سوال روبرو هستیم، ادامه داد: سوالات اینگونه مطرح می‌شوند که به کجا می خواهیم برسیم؟ چگونه برسیم و در چه مدت زمانی به آن برسیم؟
دکتر موسی کیخا با اشاره به اینکه پاسخ تمام این سوالات نیازمند نقشه استراتژیک و چشم انداز است، اظهار کرد: اسناد چشم‌انداز استان نیز باید به گونه‌ای تدوین شود که پاسخ این سوالات را در نظر گرفته باشد.
وی با بیان نقدی نسبت به سند چشم انداز استان، اذعان کرد: باتوجه به تاکید این اسناد به صنعت گردشگری و کشاورزی این نتیجه حاصل می‌شود که تنها از بعد اقتصادی بررسی شده و به بعد علوم انسانی کمتر پرداخته شده است.
سرپرست دانشگاه فرهنگیان استان گلستان با پرسش این سوال که تا چه زمانی این سند به پایان می‌رسد، ادامه داد: آیا با پایان این اسناد نظام مسائل استان دستگاه‌ها و سازمان‌ها تغییر می‌کند یا خیر؟
کیخا با اشاره به اینکه از سال ۱۳۹۸ سازمان جهاد کشاورزی در بحث اجرا به عنوان پایلوت انتخاب شده است، تصریح کرد: سوالی که در این حوزه مطرح می‌شود این است که آیا با عملیاتی شدن این سازمان از شخص محور خارج می‌شود و اهداف به عنوان یک برنامه ریل گذاری شده پیش می‌رود یا خیر؟
سند نوشتن بدون توجه به وضعیت سایر کشور اشتباه است/ از ظرفیت مجمع نمایندگان استفاده کنیم
معاون برنامه و بودجه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان گلستان در این نشست با اشاره به اینکه ایجاد فرصت نقد و بررسی اسناد چشم انداز توسط خبرگزاری ایسنا و جهاد دانشگاهی اقدام بزرگ و ارزشمندی است، اظهار کرد: خروجی این نشست ها می تواند در تدوین نهایی و پیاده سازی برش سالانه برنامه هفتم به ما کمک شایانی کند.
ناهیدی با بیان اینکه باید بپذیریم استان گلستان یکی از ۳۱ قطعه پازل مدیریت و توسعه کشور بوده و همه برنامه ها در استان متاثر از سایر قطعه های این پازل است، افزود: نمی شود برای یک استان بدون توجه و مطالعه و هماهنگی با سایر کشور و اثرات متقابل آن برنامه نوشت.
وی با تاکید بر اینکه تغییرات و تحولات کلان و خرد از تحولات اقتصادی و سیاسی دنیا گرفته تا تحولات منطقه ای و استانی نباید مورد غفلت قرار بگیرد، خاطرنشان کرد: با یک سطح بندی ساده می توان فهمید که ما به تنهایی در استان نمی توانیم برای تغییر سیاست های کلان و راهبردی اقدام خارق العاده ای کنیم.
معاون برنامه و بودجه سازمان مدیریت و برنامه ریزی بر انتقال مطالب و مطالبات علمی خروجی این جلسه به مجمع نمایندگان استان در مجلس تاکید کرد و گفت: بخش عمده ای از تصمیمات کلان و بودجه بندی ها به صورت ملی و کلان است و باید از جایگاه ملی به دنبال تقویت، اصلاح و مدیریت آن بود و صرفا با برنامه نوشتن استانی محقق نمی شود.
فقدان اختیارات در استان مانع از پرداختن به مباحث کلان می شود
ناهیدی با ارائه چهار سطح از موضوعات مهم و اساسی به منظور سطح بندی اقدامات و نگارش برنامه برای پیشرفت، ادامه داد: در سطح اول مسائلی بزرگ و عمدتا بین المللی مثل تحریم، اف ای تی اف، روابط با همسایگان، دیپلماسی و هوش مصنوعی قرار دارد.
وی موضوعات سطح دوم که ملی است را عبارت از تورم بالا، مشکلات اقتصادی، بیکاری، ناترازی انرژی و …. دانست و گفت: ما برای اینها نمی‌توانیم برنامه ریزی کنیم چون در اختیار ما نیست و بیشتر فقط بحث و مجادله است و باید بدانیم اثر بخشی بر این ها توسط افراد ذی نفوذ و نمایندگان و ظرفیت‌های ملی آن هم نه به طور قطعی شکل می‌گیرد.
این کارشناس ارشد حوزه برنامه و بودجه با اشاره به اینکه سطح سوم را موضوعاتی همچون صنعت و تولید و کشاورزی و … تشکیل می دهند، اضافه کرد: سطح چهارم و خرد نیز به بنگاه ها و خانوار مرتبط می شود که طبیعتا ما نهایتا شاید بتوانیم برای موضوعات سطح چهارم و شاید کمی سطح سوم برنامه ریزی کرده و سند بنویسیم.
پیوست قانونی و مالی اسناد کجاست؟ بدون قانون الزامی برای تحقق وجود ندارد
ناهیدی با بیان اینکه برای آن که این جلسات خروجی داشته و در عملیات اجرایی تحقق اسناد نیز مفید باشند، اسناد باید حداقل ۳ پایه داشته باشد که پایه اول آن دارا بودن اهداف کمی منطقی و قابل تحقق و منطبق بر عینیت و ظرفیت های واقعی است.
وی پایه دوم الزامات برنامه را پیوست قانونی عنوان کرد و ادامه داد: در خیلی از بخش های مختلف قانون برای ما حد و مرز فعالیت و حرکت را مشخص کرده و حتی گقته سقف تخصیص بودجه برای این موضوع و سهم‌هر بخش چه مقداریست که خب طبیعتا شما نمی توانید با سند نویسی آن را تغییر دهید؛ لذا بسیاری از مصوبات قانونی ما رو در شرایط خاصی قرار می دهد که نمی توان سند و برنامه مغایرت نوشت.
معاون سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان گلستان با تاکبد بر اینکه پایه سوم الزامات یک سند پیوست مالی است، اظهار کرد: وقتی می خوایی سند مشخص کنید فقط نباید بار رو روی روش دولت گذاشت؛ به طور مثال ما همین الان برای انجام پروژه های اولویت دار ۷۰ همت و برای تمام پروژه های نیمه تمام استان ۱۲۰ همت اعتبار نیاز داریم که در سال گذشته تخصیس استانی ۱.۶ همت بود و تخصیص ملی نهایتا ۶ همت است.
ناهیدی تصریح کرد: امروز دانشگاه‌های ما در آستانه ورشکستگی هستند، اضافه کرد: دانشگاه باید به نسل سوم تا هفتم برسد و مساله محور و انسان محور و جامعه محور باشد؛ دانشگاه باید بسترساز نگارش علنی سند باشند و رسانه ها هم تبیین کننده سند باشند.
شرکت های دانش بنیان کجای اسناد استراتژیک قرار دارند؟
مدیر امور مؤسسات و بازاریابی پارک علم و فناوری گلستان با ذکر این نکته که در کشور ما شاخص‌های زیادی وجود دارد که باعث می‌شود اجرای یک سند از مسیر خود منحرف شود، ادامه داد: مسئله‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که آیا این سند به قدری منعطف طراحی شده که با توجه به شرایط پیش آمده بتواند در مسیر اجرا قرار گیرد.
احمد سعیدی رشد ۲۰ میلیاردی را در گرو اتصال آن به نوآوری، فناوری، تجارت جهانی مبتنی بر مزیت‌های رقابتی دانست و افزود: این رشد در صورتی محقق خواهد شد که به نوآوری، فناوری، تجارت جهانی مبتنی بر مزیت‌های رقابتی متصل شود و در واقع مزیت‌های رقابتی همان شرکت‌های دانش بنیان هستند که محصولاتی تولید می‌کنند که می‌تواند در بازارهای جهانی مورد استقبال قرار گیرد.
وی ادامه داد: بنابراین خواهشمندم که در کلیه بخش‌ها حتی بخش‌های علوم انسانی، فناوری و نوآوری شرکت‌های دانش بنیان استان و ظرفیت‌های آنان به صورت دقیق در نظر گرفته و دیده شوند.
تحقق اسناد توسعه منوط به حکمرانی ایالتی است
معاون اداره کل برنامه ریزی و بودجه و تحول اداری استان گلستان نیز ضمن تایید و رد بخشی از سخنان مهدی سقایی و محمدرضا ناهیدی که در جلسه حضور داشتند، افزود: این دو نفر از دو منظر به اسناد نگاه می‌کردند که هم تایید و هم رد می‌کنم.
محمد رستمی با توجه به برنامه ریزی‌ها و مراجعات صورت گرفته از طرف استان در تهران در راستای اجرای اسناد بخشی در رابطه با آزمون استخدامی استان که با نگاه به اسناد تدوین گردید، ادامه داد: در راستای اجرای اسناد بخشی برای آزمون استخدامی با این نگاه که در چند سال آینده به سمت اجرا و حتی نظارت آن پیش خواهیم رفت و قرار بود این موضوع در ساختار استانداری نیز نهادینه شود و در این رابطه تیمی در استانداری شکل گرفت با محوریت استراتژی و چشم انداز اسناد ۳۰ بخشی یک سری پست های سازمانی را به روز رسانی کنیم.
وی ادامه داد: پاسخی که از مرکز دریافت کردیم حاکی از آن بود که در بعضی از زمینه‌ها در اجرای اسناد اختیار لازم را نداریم زیرا استان حاکمیت محلی ندارد و در نظام اداری ما در سطح کشور در حوزه‌های مختلف از جمله اداری، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی تا یک حدی می‌توان برنامه‌ها را در سطح استان، بخش و شهرستان پیاده کرد و باید توجه شود ما وابسته به ضوابط و بخش نامه‌ها در سطح کشور هستیم نگاه حکمرانی زمانی به طور کامل پیاده خواهد شد که ما به صورت ایالتی اداره شویم.
استاندار آماده تفویض اختیار به دستگاه‌ها برای تحقق چشم‌اندار استان است
معاون اداره کل برنامه ریزی و بودجه و تحول اداری استان گلستان در ادامه افزود: «به شخصه طرفدار این مدل اجرا هستم که نمونه آن در سطح کشور اجرا نشده اما مسئله ای که وجود دارد این است که استانداری که خواست پشت اسناد باشد هنگامی که به تهران مراجعه کرد سازمان اداری و استخدامی مانع آن شد و اجازه اجرای آن را ندادند؛ پس این مسائل باید حل شود».
محمد رستمی با تاکید بر لزوم تدوین دوره آموزشی واحد برای دستگاه‌هایی که در اجرای سند همکاری خواهند داشت، افزود: باید در تمام حوزه‌ها و دستگاه ها که قرار است اسناد چشم انداز در آن ها عملیاتی شود طبق یک روش واحد با ابزارهای مختلف دوره آموزشی در این رابطه تدوین گردد.
وی اظهار کرد: اگر توفیق حضور در جلسات آتی را داشته باشیم در اینجا اعلام می کنم آنچه که برمی گردد به اختیارات آقای استاندار در این خصوص پیگیری می کنم تا از سوی ایشان تفویض و واگذاری اختیارات انجام شود.
محمد رستمی با بیان این نکته که برخی قوانین در سطح ملی است و قابلیت اجرا در استان را ندارد، ادامه داد: برخی قوانین در سطح ملی تدوین و برنامه‌ریزی شده است و ممکن است در یک استان اجرا شود و در استان دیگر اصلا قابلیت اجرا نداشته باشد؛ این موضوعات باید به صورت تفکیک شده به استاندار ارائه گردد تا بتوان مسیرهایی که برای اجرای برنامه مدیریتی این اسناد وجود دارد، فراهم کرد.
لزوم توجه به تعاونی‌ها برای تحقق سند چشم انداز/ بدون برنامه راهبردی به جایی نمی‌رسیم
معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی استان گلستان در این نشست با اشاره به اینکه اسناد استراتژیک و چشم‌انداز استان جزو معدود اسنادی است که هم به لحاظ موضوعی و انتخاب آگاهانه و هم از منظر علمی بودن این قدر قوی باشد، اظهار کرد: در این سند حتی توجه جدی به بحث مسائل محیط زیست منطبق بر افق قابل فهم و عینی استان شکل گرفته و منویات رهبری در حوزه مباحث اقتصادی کاملا دیده شده است.
دکتر محسن قلی‌پور با بیان اینکه طبیعتا این سند فاخر نقاط قوتش به مراتب خیلی بیشتر از نقاط ضعفش است، افزود: قطعا می توان همچون اسناد دیگر نقدهایی را نیز نسبت به آن داشت و متصور شد اما باید این نقدها سازنده و با هدف کمک به آبادانی استان باشد.
وی با تاکید بر اینکه روحیه نقدپذیری در نگارندگان سند ارزشمند است، ادامه داد: زیست بوم علمی اجرایی ما در جهاد دانشگاهی نیز بر مبنای همین مزیت های رقابتی هست که بشود محصولی را با نگاه فناورانه و نوآورانه تولید و به بازار ارائه کرد.
معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی استان گلستان با بیان اینکه در جهاددانشگاهی در چند حوزه دام، کشاورزی و گیاهان دارویی با نگاه فناورانه و نوآورانه اقدامات شاخصی در این ماهها و سالهای اخیر صورت می‌گیرد، اذعان کرد: ما به اسنادچشم‌انداز به عنوان یک نقشه راه نگاه می‌کنیم.
قلی پور با اشاره به اینکه طی کردن هیچ مسیری بدون نقشه و استراتژیک امکان پذیر نیست، ادامه داد: نکته قابل توجه این است که در حکمرانی بخش عظیمی از اقتصاد به صورت دولتی است اما در حوزه اقتصاد آیا سهم شرکت های تعاونی که می تواند باعث توسعه حوزه اشتغال و پخش درآمد به صورت یکپارچه در بین مردم باشد بالاتر از شرکت های خصوصی در اسنادچشم‌انداز در نظر گرفته شده است؟
دخالت مجریان در طراحی سند آسیب زننده بود/ فساد اداری گریبان‌گیر اجرای درست سند خواهد شد
دستیار فرماندار کلاله و کارشناس ارشد حوزه سلامت با مفید و ضروری دانستن این جلسات بر ادامه این نشست‌ها تاکید کرد و گفت: این اسناد برای روند استان ضروری بوده و تنها نگرانی ما نظارت بر روند اجرای این اسناد است.
محسن رخش خورشید با بیان اینکه هنگام نگارش اسناد باید امکان اجرایی بودن آن متناسب با فضا و شرایط جامعه مدنظر کارشناسان قرار بگیرد، اظهار کرد: شرایط فضای اقتصاد آزاد با فضای اقتصاد دستوری متفاوت است و نمی‌توان بدون ثبت اهداف و نگارش سند چشم انداز به توسعه دست یافت.
وی فساد اداری را مانعی عمده در اجرای اسناد توسعه دانست و ادامه داد: متاسفانه بدنه کارشناسی از تصمیمات رهبری عالی تبعیت نمی‌کند و این عامل موجب عدم تحقق اسناد پیشین شده و امکان دارد بار دیگر گریبان گیر اجرای سندهای طراجی شده اخیر شود.
دستیار فرماندار کلاله عدم ضمانت اجرای فرامین توسط کارشناسان طی سالهای متوالی را مانعی دیگر برای تحقق اسناد توسعه دانست و تصریح کرد: این راهبردها به دلیل ساختار اداری و افراد تصمیم گیرنده برای اجرا با خطاهایی رو به رو و دارای پیامدهایی است که در سالهای آینده قابل مشاهده است.
رخش خورشید با اشاره به اینکه در این اسناد باید پیوست فرهنگی را نیز بررسی کرد، اذعان کرد: یکی از مولفه‌هایی که باید به همراه نیازهای استان در حوزه های مختلف بررسی شود؛ برآورد و مدیریت مصرف و سرانه است که بتوان به این سوال پاسخ داد آیا استان گلستان می‌تواند در حوزه‌های مختلف خودکفا باشد؟
وی با بیان اینکه شیوه نگارش اسناد در ارتباط با دستگاه‌های اجرایی دارای محاسن زیادی است، توضیح داد: با وجود محاسن بسیار عیبی نیز در نگارش اسناد وجود دارد که بدنه کارشناسی مداخله گر در نگارش اسناد، مسلط بر حوزه اجرا است و در بعضی از مناطق به جای توجه به رسالت اصلی، اهدافی پیش پا افتاده را در نظر می‌گیرد.
۴۱ درصد نخبگان استان از تدوین سند اطلاعی ندارند/ بی‌توجهی به رسانه و هوش مصنوعی در سند چشم‌انداز هویداست
معاون فرهنگی جهاددانشگاهی گلستان نیز در این نشست با اشاره به اینکه پیش از برگزاری نشست یک نظرسنجی توسط مرکز افکارسنجی این مجموعه در میان‌نخبگان استان صورت گرفته است، تصریح کرد: بر اساس نتایج این‌نظرسنجی بالغ بر ۴۱ درصد نخبگان استان از تدوین اسناد چشم‌انداز مطلع نبوده اند.
مهدی باقریان با بیان اینکه یکی از مواردی که کارشناسان را نسبت به اسناد توسعه استان به تردید کشانیده است عدم وجود سند راهبردی در حوزه رسانه است، خاطرنشان کرد: امروز قلب حکمرانی متعالی رسانه است و فقدان توجه راهبردی به رسانه یک ضعف بزرگ و جبران ناپذیر است.
وی بر لزوم توجه به هوش مصنوعی و فناوری در طراحی و تدوین سند چشم انداز و اسناد راهبردی بخش‌های ۳۰ گانه استان تاکید کرد و گفت: امیدواریم حداقل در مرحله عملیات اجرایی و پلان های عملیاتی به نقش هوش مصنوعی در تحقق آبادانی استان توجه شود.
ناترازی حکمرانی امروز در کشور مشهود است/ سند چشم انداز عقب ماندگی‌های استان را شفاف کرد
حمیدرضا دنکوب به عنوان مدیر پروژه طراحی و تهیه سند چشم انداز و اسناد توسعه استراتژیک استان نیز در این نشست و در پاسخ به نکات فرهیختگان حاضر در نشست با اشاره به اینکه حکمرانی و مدیریت دو مقوله مهم است که تا به امروز در کشور ما به تخصصی و علمی به آن پرداخته نشده است، اظهار کرد: اگر ناترازی حکمرانی را اصلاح کنیم ناترازی پایین دست در سایر حوزه ها نیز اصلاح خواهد شد.
وی با بیان اینکه استانداری و سازمان مدیریت استانداری گلستان کار متفاوت‌تر و دقیقتری در تدوین سند چشم انداز نسبت به سایر استان‌ها ارائه داده است، افزود: متأسفانه استانداردهای مدیریتی در کشور و به تبع آن در استان ما رعایت نشده و از این نظر در هردو بخش خصوصی و دولتی آسیب دیده‌ایم.
مشاور و دستیار برنامه ریزی راهبردی استاندار گلستان جهت دهی و هدایت دادن به سازمان‌های دولتی و خصوصی، ایجاد انگیزه، کمک به تصمیم‌گیری بهتر، ارتقا فرهنگ سازمانی و جهت دهی استعدادها را بخشی از مزایای تدوین سند توسعه در استان برشمرد و تصریح کرد: سند چشم انداز باید واضح و روشن، الهام بخش، شورانگیز، معنادار و قابل اجرا باشد و ما تلاش کردیم این موارد را در تدوین سند چشم انداز گلستان به کار ببندیم.
دنکوب با تأکید اینکه هیچ مدیری بدون چشم انداز نیست اما باید سند چشم انداز مکتوب شود تا همه ذی نفعان بر روی سند به توافق برسند، گفت: یکی از محاسن تدوین سند چشم انداز در استان ما این بود که میزان عقب ماندگی‌هایی که در حوزه‌های مختلف نسبت به سایر استان‌ها داشتیم را به ما نشان داد.
۲۰۰۰ جلسه برای تدوین اسناد زمان گذاشتیم/ اسناد در صورت لزوم اصلاح می شوند
وی با بیان اینکه سند چشم انداز گلستان با الگوبرداری از سند ملی تدوین شده است، اضافه کرد: از همان ابتدایی که سند چشم انداز کشور ابلاغ شد از سازمان‌ها، وزارت خانه‌ها و حتی به بخش خصوصی توصیه شد تا در ذیل این سند یک سند چشم انداز برای خود تدوین کنند.
مشاور برنامه ریزی راهبردی استاندار گلستان بهره‌گیری از تجربیات دیگران، کمک گرفتن از طرح شهید رجایی و استفاده از روش‌های استاند و علمی را دلیل موفقیت در تدوین سند توسعه چشم انداز گلستان دانست و افزود: ما معتقد بودیم تدوین سند توسعه به یک روش‌شناسی جامع نیازمند است لذا این سند را با مشارکت و همراهی بیش از هزار نفر از صاحبان فرایند در بیش از دو هزار جلسه تدوین کرده‌ایم.
این مقام مسئول با بیان اینکه تدوین ۳۰ سند بخشی به اتمام رسیده و از ابتدای سال وارد مراحل اجرایی شده است، تصریح کرد: یک تا دو سال زمان لازم است تا زیرساخت‌ها و سیستم‌های اولیه برای اجرای یک برنامه ۱۰ ساله در استان فراهم شود که در همین راستا هر دو تا سه هفته نشست‌های تخصصی سند چشم انداز گلستان با حضور صاحبان فرایند و همکاری جهاد دانشگاهی گلستان برگزار می‌شود که در این سلسله نشست‌ها سند توسعه در معرض نقد و بررسی کارشناسان قرار گرفته و درصورت نیاز اصلاح و تکمیل خواهد شد.
دنکوب با اشاره به اینکه سند چشم انداز گلستان در سال ۹۸ چاپ شد، یادآور شد: سند بخش دامپروی این استان به عنوان بخش پایلوت(نمونه) در سال ۱۴۰۰ تدوین شد که این سند راهبردی مورد توجه و تأیید وزیر جهادکشاورزی دولت سیزدهم قرار گرفته و دستور انتخاب مجری ملی برای اجرای آن صادر شده است.
مشاور برنامه راهبردی استاندار گلستان خاطرنشان کرد: از سال ۱۴۰۰ تا سفر دوم شهید رئیسی در سال ۱۴۰۲ تعداد ۲۸ سند استان تدوین و آماده شد و از سال ۱۴۰۳ نیز در بخش سلامت وارد شدیم که نتایج خوبی را دریافت کردیم.
هدف گذاری رشد ۲۰ میلیارد دلاری روش‌مند است/ ۴ مگاپروژه در کنار زنجیره های راهبردی محور توسعه استان شده‌اند
وی با تأکید اینکه درحال حاضر تمامی سندهای چشم انداز در شورای برنامه‌ریزی استان مصوب و ابلاغ شده است، تصریح کرد: مدیریت استراتژی استانداری به عنوان یک رصدخانه راهبری این اسناد را برعهده دارد و به زودی وارد مراحل اجرایی خواهیم شد.
مشاور برنامه‌ریزی راهبردی استاندار گلستان از تدوین نقشه راهبردی استان در سه سطح راهبردی، بخشی و سطح عملیاتی خبر داد و اضافه کرد: در بررسی نظام مسائل استان به این نکته دست یافتیم که استان ما در مسائل زیست محیطی و درآمد پایین مردم با چالش اساسی مواجه است به همین دلیل رشد ۲۰ میلیارد دلاری و افزایش درآمد سرانه استان مهمترین شاخص‌های ما در سندچشم انداز استان است.
دنکوب مامورت اصلی استانداری را افزایش سرانه درآمد مردم استان دانست و اذعان کرد: ۷۹ هدف راهبردی در سند چشم انداز تدوین شده است که برای تحقق آن باید نیازمند این هستیم که مدیرانی با استراتژی قوی و قدرت تصمیم‌گیری بالا در رأس امور قرار بگیرند.
دنکوب با بیان اینکه با نظر استاندار گلستان و مطالعات سند، چهار مگاپروژه شامل کریدور شمال به جنوب، منطقه آزاد تجاری، اقتصاد دریا محور و شهر فناوری در سند چشم انداز گلستان تعریف شده است، گفت: با توجه به پتانسیل‌های استان ۲۱ زنجیره راهبردی در استان تعریف شده است که در بررسی این زنجیره‌ها به این موضوع دست یافتیم که بیش از ۷۰ تا ۸۰ درصد ارزش افزوده زنجیره‌های ما به استان‌های دیگر می‌رود.
سقوط ۶ پله ای گلستان در تولید ناخالص داخلی حاصل نبود چشم انداز است
مشاور برنامه‌ریزی راهبردی استاندار گلستان در پاسخ به کسانی که داشتن سند چشم انداز را برای توسعه استان مفید نمی‌دانستند، گفت: سهم استان گلستان از جی دی پی کشور در سال ۷۹ که از استان مازندران جدا شد ۱.۴۴ درصد بود و با سهم یک و نیم درصدی از اقتصاد کشور در رتبه پانزدهم قرار داشتیم اما به دلیل نداشتن چشم انداز در طول این سالیان رشد منفی داشته به طوریکه در سال ۱۴۰۰ به رتبه ۲۱ کشور رسیدیم .
وی عقب ماندگی اقتصادی گلستان را نتیجه نداشتن سند راهبردی و نقشه راه دانست و افزود: ما در یک برنامه پنج یا ۱۰ ساله نمی‌توانیم همه مسائل استان را حل کنیم اما می‌توانیم اولویت‌ها را استخراج و به آن‌ها بپردازیم.
دنکوب با یادآوری این مطلب که دولت ۶ برنامه برای توسعه استان نوشته است که با آن به نتیجه نرسیدیم و این موضوع دال بر اهمیت حکمرانی استانی است، بیان کرد: بین تنفیذ اختیار و بهره وری رابطه مستقیم وجود دارد به همین دلیل استاندار گلستان بخشی از اختیارات را به فرمانداران واگذار کرد که در نتیجه آن ضریب جی دی پی این شهرستان‌ها افزایش پیدا کرد.
این مقام مسئول در پاسخ به کسانی که معتقدند دولت برنامه‌ریزی ندارد و یا باید از منابع دولتی کمک گرفت، افزود: دولت برنامه‌ریزی دارد اما طبق قانون دولت بیشتر از ۲۰ درصد در بهبود شرایط سازمان‌ها نمی‌تواند کمک کند از طرفی در دوره‌هایی که دولت به لحاظ مالی دست پُرتری داشت نیز عقب ماندگی استان جبران نشد که این موضوعات بیانگر این است که باید وابستگی صرف به منابع دولتی نداشته باشیم.
نقش رسانه‌ها ذیل سند فرهنگ تعریف شده است/ توسعه تعاونی بدون حکمرانی استانی بی‌فایده است
دنکوب با تأکید اینکه مسئولان توسعه گرا و تحول گرا می‌توانند زمینه حضور سرمایه‌گذاران را در استان فراهم کنند، گفت: ما در تدوین سند چشم انداز تلاش کردیم در شریان ذهنی مسئولان نفوذ کرده و آن‌ها را صاحب فرایند کنیم تا رویکرد توسعه گرا داشته باشند.
مشاور برنامه‌ریزی راهبردی استاندار گلستان با بیان اینکه اگر استاندار و مسئولان استانداری شاخص‌های کلان و استراتژی را درک نکند استان پیشرفت نخواهد کرد، ادامه داد: در برنامه عملیاتی به دنبال توسعه شرکت‌های تعاونی خاص و عام هستیم اما قبل از توسعه شرکت‌ها باید با حکمرانی استانی زمینه فعالیت تعاونی‌ها را فراهم کنیم و از متخصصین هوش مصنوعی و زنجیره‌ها بهره بگیریم تا بتوانیم زمینه حضور و فعالیت تعاونی‌ها را در استان گسترش دهیم.
دنکوب اولویت اصلی استان را رشد اقتصادی استان و افزایش جی دی پی استان برشمرد و اضافه کرد: باید رویکرد معلمان و مدارس را تغییر داده و به سمت مدارس پیشرفته و تمرکز ساز برویم تا مانع از ایجاد گسست نسلی شویم.
مشاور برنامه‌ریزی راهبردی استاندار گلستان با تأکید اینکه همانطور که کشور با حاکم بد و ضعیف بهتر از کشور بدون حاکم است، برنامه ضعیف داشتن نیز از نداشتن برنامه بهتر است، اضافه کرد: اگر از عملکردهای مختلف مسئولان مطالبه‌گری شود و بدانند که باید پاسخگو باشد بهره وری بیشتر و عملکرد بهتری خواهند داشت.
وی استراتژی جهانی و صادرات را برای استان گلستان با پنج تا ۶ میلیون تن محصولات کشاورزی و دامی یک استراتژی مهم و ذاتی دانست ضمن بیان اینکه ما باید پایانه زراعی در استان داشته باشیم تا بتوانند وارد بازار جهانی شویم، تصریح کرد: رسانه در بخش فرهنگ و هنر بازیگر اصلی میدان است، رسانه همانند فناوری همه جا کاربرد داشته و می‌تواند به پیشبرد اهداف سند چشم انداز کمک کند.
این مقام مسئول با اشاره به نقش رسانه‌ها در پیشبرد سند چشم انداز استان گفت: اگر سند چشم انداز و اهداف آن توسط رسانه‌ها تبیین شود و مطالبه‌گری داشته باشند با تغییر نمایندگان و مسئولان اجرای سند بر زمین نخواهد ماند.
انتهای پیام